زگیل ناشی از تماس با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) با پوست و ایجاد عفونت رخ میدهد. این عفونت معمولاً در مناطقی از پوست که ترک خورده یا آسیب دیده هستند، مانند قسمتهای ریشهای کنار ناخن (ناخن ریش) یا بریدگیهای ناشی از اصلاح صورت و بدن، ایجاد میشود. این اتفاق به دلیل ورود ویروس به لایه رویی پوست از طریق خراش یا بریدگی رخ میدهد.
با اینکه دلیل دقیق ابتلا به زگیل هنوز مشخص نیست، اما برخی افراد بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به این عفونت هستند. همچنین، کودکان بیشتر از بزرگسالان در معرض خطر ابتلا به زگیل هستند، زیرا سیستم ایمنی بدن آنها هنوز به اندازه کافی در برابر انواع مختلف ویروس پاپیلومای انسانی تقویت نشده است.
انواع زگیل
زگیل 5 نوع اصلی دارد. هر نوع در قسمت مختلفی از بدن ظاهر میشود و ظاهری متفاوت دارد.
زگیل معمولی
زگیل معمولی معمولاً در پشت انگشتان دست و پا و روی زانوها ظاهر میشود. اما ممکن است در دیگر نقاط بدن نیز ظاهر شوند.زگیل ممکن است زبر، ضخیم، دانهای شکل و با سطحی گنبدیمانند باشد. زگیلهای معمولی اغلب خاکستریتر از پوست اطراف هستند.اندازه زگیلها میتواند از 1 میلی متر تا 1 سانتی متر یا بزرگتر باشد و ممکن است تکی یا به صورت گروهی ظاهر شوند.
زگیل خوشهای
زگیلهای کف پا همانطور که از اسمشان معلوم است در کف پا رشد میکنند. برخلاف سایر زگیلها، زگیلهای کف پا در پوست رشد میکنند، نه خارج از پوست.در صورتی که سوراخ کوچکی در کف پایتان احساس میکنید که توسط پوستی سفت احاطه شده است، شما مبتلا به زگیل کف پا هستید. زگیل کف پا راه رفتن را دشوار میکند.
زگیل مسطح
زگیلهای مسطح معمولاً روی صورت، کشاله ران یا بازوها رشد میکنند. منشأ این جنس زگیلها اغلب ویروس HPV نوع 3 و 10 و 28 است.
این نوع زگیلها کوچک هستند و با یک نگاه قابل تشخیص نیستند. قسمت رویی زگیلهای مسطح همانند سطحی تراشخورده، صاف است. رنگ آنها ممکن است گوشتی، صورتی، قهوهای یا کمی زرد باشند. آنها اغلب در گروههای بزرگ 20 تا 200 تایی رشد میکنند.زگیلهای مسطح معمولاً دردناک نیستند و در نواحی بریدهشده یا ترکخوردهی پوست بروز میکنند، مانند بریدگیهای ناشی از اصلاح صورت یا پا. این نوع زگیلها بیشتر در کودکان شایع هستند و میتوانند از طریق تماس مستقیم منتقل شوند.
زگیل نخی یا فیلیفرم
زگیلهای فیلیفرم یا نخی در اطراف دهان یا بینی و گاهی اوقات روی گردن یا زیر چانه ظاهر میشوند. آنها مسری هستند و میتوانند به سایر قسمتهای بدن سرایت کنند.
زگیلهای فیلیفرم کوچک هستند. آنها میتوانند به شکل رشتههای نازک و انگشت مانند از پوست شما بیرون بزنند.زگیلهای نخی همرنگ پوست هستند. آنها معمولاً بدون درد هستند مگر اینکه در یک ناحیه حساس مانند چین روی پوست ایجاد شوند.
زگیل گلکلمی
زگیلهای گلکلمی در زیر و اطراف ناخن های پا و دست رشد میکنند. آنها ممکن است دردناک باشند و رشد ناخن را تحت تأثیر قرار دهند.این نوع زگیلها با اندازه کوچک ظاهر میشوند، مثلا اندازه یک سوزن، اما به تدریج بزرگ میشوند، و از طریق تماس مستقیم به مناطق دیگر گسترش یابند. همچنین ممکن است زبر به نظر بیایند با ظاهری شبیه به گلکلم.
طبق تحقیقات انجام شده حدود نیمی از زگیلها در طی یک سال خود به خود از بین میروند و دو سوم آنها در عرض دو سال از بین میروند. اما برخی از کارشناسان توصیه میکنند که برای کاهش میزان انتشار ویروس در بافت مجاور و احتمالاً کاهش خطر عود درمان فوری مورد نیاز است. اگر ترجیح میدهید به جای منتظر ماندن درمان را آغاز کنید، چندین گزینه درمانی در دسترس است:
درمان زگیل با لیزر
نور لیزر باعث افزایش دمای خون در رگهای ریز داخل زگیل شده و باعث از بین رفتن آنها میشود. وقتی جریان خون در زگیل قطع میشود، بافت زگیل از بین میرود و ترک میخورد. همچنین، گرمای لیزر ممکن است در نابودی ویروسی که زگیل را ایجاد کرده، تأثیرگذار باشد.
در هنگام استفاده از لیزر، ممکن است احساسی شبیه به ضربه زدن به پوست با یک کش لاستیکی به شما دست دهد. اما پس از انجام عمل، درد زیادی احساس نخواهید کرد. معمولاً پس از 2 تا 4 هفته، بهبودی قابل مشاهده است.
درمان زگیل با فریز (کرایوتراپی)
در این روش درمانی که کرایوتراپی نیز نامیده میشود، پزشک نیتروژن مایع را روی زگیل و ناحیه کوچک اطراف آن اسپری کرده یا با پنبه زگیل را به مایع آغشته میکند. سرمای شدید (که ممکن است تا -321 فارنهایت باشد) پوست را سوزانده و باعث درد، قرمزی و معمولاً تاول میشود. از بین بردن زگیل به این روش معمولاً به سه یا چهار جلسه درمان نیاز دارد، که هر جلسه باید بین فواصل 2 تا 3 هفته انجام شود. نیازی به انجام جلسات بیشتر نیست. پس از بهبودی پوست، از اسید سالیسیلیک استفاده کنید تا پوست بیشتر کنده شود. برخی آزمایشها نشان میدهد که تأثیر اسید سالیسیلیک و کرایوتراپی در درمان زگیل یکسان است (با درصد موفقیت 50 تا 70)، اما برخی شواهد حاکی از این است که کرایوتراپی، بهویژه برای زگیل دست، مؤثرتر است.
درمان زگیل با الکتروکوتر
با استفاده از بیحسی موضعی، پزشک بالینی زگیل را با سوزن برقی خشک کرده و با ابزاری شبیه اسکوپ به نام کورت آن را برش میدهد. این روش معمولاً باعث ایجاد زخم میشود (برداشتن زگیل با چاقو نیز چنین اثری دارد). این روش معمولاً مخصوص زگیلهایی است که با روشهای دیگر قابل درمان نیست و کلا این روش مناسب درمان زگیلهای کف پا نیست.
درمان شیمیایی زگیل
در این نوع درمان هر روز باید در خانه از یک داروی لایه بردار مانند اسید گلیکولیک یا ترتینوئین استفاده کنید.ممکن است پزشک برای درمان زگیل، آن را با کانتاریدین، مادهای که باعث ایجاد تاول در زیر زگیل میشود، بپوشاند. حدوداً یک هفته بعد، پزشک میتواند زگیل تخریب شده را بردارد.
درمان زگیل با اسید سالیسیلیک
ماده اصلی آسپیرین، یعنی اسید سالیسیلیک، توصیه میشود که انتخاب اول شما در درمان زگیل باشد. بر اساس تحقیقات انجام شده، اسید سالیسیلیک تنها درمان موضعی برای این ویروس است و به طور قابل توجهی مؤثرتر از درمانهای صوری رایج است. اسید سالیسیلیک یک داروی ارزان با عوارض جانبی بسیار کم است و در اشکال مختلف بدون نیاز به نسخه در دسترس است، این اشکال شامل محلول و پماد با غلظتهای 17% تا 40% میشود. (غلظتهای بالا تنها برای درمان زگیلهای موجود روی پوست ضخیم مناسب است). برای درمان زگیل، ابتدا آن را به مدت 10 تا 15 دقیقه در آب خیس کنید (می توانید این کار را در حمام انجام دهید)، سپس پوست زگیل مرده را با سوهان ناخن یا سنگ پا جدا کنید و اسید سالیسیلیک را روی محل بمالید. این کار را یک یا دو بار در روز به مدت 12 هفته انجام دهید. برای زگیلهایی که در قسمتهایی از بدن که دارای پوست ضخیم است، مانند کف پا، بهتر است برچسب آغشته به اسید سالیسیلیک را تا چند روز روی زگیل باقی بگذارید. ادامه درمان به مدت یک یا دو هفته پس از، از بین رفتن زگیل ممکن است به جلوگیری از عود کمک کند.
ایمونوتراپی و بلئومایسین
زگیلهایی که با روشهای استاندارد درمان نمیشوند باید با داروهای تجویزی درمان شوند. داروی ایمونوتراپی موضعی ایمیکویمود (Aldara) یک درمان استاندارد برای زگیلهای تناسلی و زگیلهای پوستی است. تصور میشود که مکانیسم اثر ایمیکویمود به این صورت است که محل پیدایش زگیل را تحریک کرده و واکنش آلرژیک ایجاد میکند. یکی از روشهای ایمونوتراپی به این شکل است که در زگیل آن دسته از افرادی که سابقه نشاندادن واکنش ایمنی به آنتیژن را داشتهاند، آنتیژن آزمایشی تزریق میشود. سایر عواملی که ممکن است در معالجه زگیلهای غیرالتهابی مناسب باشد، داروهای شیمی درمانی فلوئوروراسیل (5-FU) است که به صورت کرم بلئومایسین به زگیل تزریق میشود. همه این درمانها دارای عوارض جانبی هستند و شواهد مربوط به اثربخشی آنها محدود است.
درمان زگیل با روشهای خانگی
درمان زگیل با سرکه سیب
سرکه سیب یک ماده اسیدی است که از آب سیب تخمیر شده تهیه میشود. تصور میشود که سرکه سیب عملکردی شبیه به اسید سالیسیلیک دارد، یک درمان رایج برای زگیل که پوست عفونی را از بین برده و در نهایت زگیل را از بین میبرد.
سرکه همچنین دارای خواص ضد میکروبی طبیعی است که ممکن است به مبارزه با HPV کمک کند، اما مطالعات بیشتری در اینباره لازم است.
برای شروع، هر مقدار سرکه سیب برداشتید نصف آن آب بردارید و با هم مخلوط کنید. ترکیب را روی زگیل قرار داده و با باند بپوشانید. بگذارید 3 تا 4 ساعت بماند.
همیشه سرکه سیب را با آب رقیق کنید. چرا که در صورت استفاده از سرکه سیب خالص، اسیدیته ممکن است باعث تحریک و سوختگی شود. همچنین، از سرکه سیب روی زخمهای باز استفاده نکنید.
درمان زگیل با سیبزمینی
عامهی مردم بر این باورند که آب سیبزمینی زگیل را «خشک» میکند، اما هیچ مطالعه ای در مورد اثربخشی آن وجود ندارد.
برای امتحان این روش، یک سیب زمینی کوچک را از وسط نصف کنید. قسمت بریده شده را روی زگیل بمالید تا زمانی که با آب سیب زمینی آغشته شود. دو بار در روز این کار را تکرار کنید.
درمان زگیل با سیر
سیر سابقه طولانی در درمان بیماریهای پوستی مانند پسوریازیس، اسکارهای کلوئیدی و میخچه دارد. سیر همچنین برای عفونتهای باکتریایی، قارچی و ویروسی مانند زگیل استفاده میشود. طی مطالعات انجام شده، عصاره سیر به خلاص شدن از شر زگیل در عرض چهار هفته کمک میکند.
آلیسین، یک جزء کلیدی سیر، دارای اثرات ضد میکروبی است و اغلب به دلیل خواص ضد ویروسی و تعدیل کننده ایمنی مورد توجه قرار دارد.
برای درمان زگیل با سیر، 1 حبه سیر را له کرده و با آب مخلوط کنید. مخلوط به دست آمده را روی زگیل بمالید و با باند بپوشانید. هر روز به مدت سه تا چهار هفته این کار را تکرار کنید. همچنین میتوانید از آب سیر استفاده کنید یا یک حبه سیر را روی زگیل بمالید.
درمان زگیل با عسل
عسل به دلیل داشتن خواص ضدباکتریایی و ضدویروسی میتواند به عنوان یکی از درمآنها ی خانگی طبیعی برای زگیل استفاده شود. مالیدن عسل روی کل زگیل، از ورود اکسیژن به زگیل جلوگیری کرده و آن را از بین میبرد. اگر میتوانید لایه بالایی زگیل را بکنید، سپس آن با یک لایه عسل و بانداژ بپوشانید. بعد از 24 ساعت بانداژ را عوض کنید، و تا زمانی که زگیل به طور کامل از بین برود این کار را ادامه دهید.
درمان زگیل با جوش شیرین
معمولاً توصیه میشود که جوش شیرین را با سرکه یا روغن کرچک مخلوط کرده و به شکل خمیر استفاده کنید. جوششیرین به خودی خود قابلیت درمانی ندارد، بلکه کمککننده به روند درمان است. یک قاشق چایخوری سرکه سفید را با مقدار کافی جوش شیرین مخلوط کنید تا خمیر غلیظی به دست آید. دو بار در روز از این خمیر برای از بین بردن زگیل استفاده کنید. خواص ضدعفونی کننده و ضدالتهابی جوش شیرین به از بین بردن زگیل کمک میکند.
درمان زگیل با شیره انجیر
درمان زگیل با شیره انجیر دارای مزایای زیادی است از جمله: تسریع در روند درمان، عدم وجود عوارض جانبی، سهولت استفاده، سازگاری بیمار و میزان عود کم. احتمالاً خواص از بین برندگی زگیل ناشی از فعالیت پروتئولیتیکی آنزیمهای شیره انجیر است.
درمان زگیل با پیاز
آب پیاز دارای خواص ضدباکتریایی و ضدمیکروبی است که میتواند از رشد ویروسها یا باکتریها جلوگیری کند؛ و به از بین بردن زگیل کمک زیادی میکند.
یک پیاز کوچک بردارید و پوست رویی آن را بگیرید و در هاون بکوبید. و از آن برای کاهش زگیل استفاده کنید.
درمان زگیل با پوست پرتقال
یکی دیگر از درمآنها ی رایج برای از بین بردن زگیل پوست پرتقال است. اگرچه گزینهی مقرون به صرفهای است، اما هیچ مدرک علمی مبنی بر تاثیر این میوه بر از بین بردن زگیل وجود ندارد.
یکبار در روز باید پوست پرتقال را روی زگیل بمالید. پس از مدتی، معمولاً 2 هفته، زگیل تغییر رنگ میدهد، تیره میشود و سپس میافتد.
درمان زگیل با آناناس
آناناس سرشار از بروملین، مخلوطی از آنزیمهای هضم کننده پروتئین که ممکن است به از بین بردن پوست مرده و آسیب دیده کمک کند، میباشد.
اگرچه برخی بر این باورند که بروملین در درمان چندین بیماری موثر است، هیچ مطالعه علمی مبنی بر تاثیر آن بر روی زگیل وجود ندارد.
افراد به روشهای مختلف از آب آناناس برای از بین بردن زگیل استفاده میکنند. یکی از روشها این است که زگیل را هر روز در آب آناناس خیس کنید. روش دیگر مالیدن روزانهی آناناس تازه روی زگیل است.
درمان زگیل با نوار چسب
اگرچه پژوهشهای چندان مستدلی در این حوزه ارائه نشده است، چنین به نظر میرسد که استفاده از نوار چسب روشی است کمخطر و ساده که شاید ارزش امتحان کردنش را داشته باشد. طی یک تحقیق که به مقایسه نوار چسب با کرایوتراپی پرداخته شد، افراد مورد آزمایش به مدت شش روز از چسب نواری روی زگیلهای خود استفاده کردند. سپس چسب را برداشتند، زگیلها را خیس کردند و سوهان کشیدند، یک شب روی آنها را باز گذاشتند و صبح دوباره نوار را چسباندند و شش روز دیگر همانطور صبر کردند. بیماران به مدت 2 ماه یا تا زمانی که زگیل از بین برود این کار را ادامه دادند، در این مطالعه، چسب نواری حدود 45 درصد موثرتر از کرایوتراپی بود. در دو تحقیق دیگر که در آن به جای استفاده از نوع استاندارد نقرهای، که چسبندهتر است و چسب متفاوتی دارد، از نوارچسب شفاف استفاده شد، هیچ تاثیر مثبتی ایجاد نشد.
با توجه به شواهد به دست آمده، در صورتی که قصد دارید روش نوارچسب را برای درمان زگیل استفاده کنید، بهتر است با نوارچسب نقرهای این کار را انجام دهید. چگونگی عملکرد نوارچسب مشخص نیست، ممکن است از رسیدن اکسیژن به زگیل جلوگیری کند، یا احتمالاً پوست مرده و ذرات ویروسی همراه با نوار برداشته میشوند. برخی افراد قبل از اینکه زگیل را با چسب نواری بپوشانند، ابتدا اسید سالیسیلیک را روی زگیل اعمال میکنند.
سوالات متداول
آیا زگیلها خود به خود از بین میروند؟
برخی از زگیلها بدون درمان خود به خود از بین میروند، اما برخی نیاز به درمان دارند. حتی برخی زگیلها خودشان خود به خود از بین میروند ممکن است چند ماه یا حتی چند سال طول بکشد تا از بین بروند.گاهی یک زگیل میتواند خود منشأ انتقال ویروس به دیگر نواحی بدن باشد. اکثر متخصصان توصیه میکنند که چه در صورت نیاز به درمان خانگی و چه درمان دارویی، به محض مشاهده زگیل هرچه زودتر باید درمان شروع شود.
آیا زگیل مسری است؟
زگیلها خیلی مسری نیستند، اما از طریق تماس پوست به پوست قابل انتقال هستند. عفونت نیز میتواند به طور غیرمستقیم از اشیاء یا سطوح آلوده مانند ناحیه اطراف استخر منتقل شود.
چرا برخی زگیلها دارای نقاط سیاه هستند؟
اگر دقت کرده باشید، بسیاری از زگیلهای پوستی تعدادی نقطه سیاه کوچک دارند. این لکهها رگهای خونی قابل مشاهدهای هستند که زگیل از طریق آنها مواد مغذی و اکسیژن دریافت میکند.